مرکز تحقیقات ارتقاء سلامت، دانشگاه علوم پزشکی ایران، تهران، ایران
چکیده: (70 مشاهده)
زمینه و هدف: باتوجه به افزایش بحرانهای محیطی، زیستی، فناورانه و اجتماعی در دهههای اخیر، بیمارستانها بهعنوان اصلیترین نهادهای پاسخگو در نظام سلامت، نیازمند توانایی تطابق و بازیابی سریع در شرایط بحران هستند. تابآوری سازمانی بهعنوان یک ظرفیت کلیدی در این زمینه شناخته میشود. هدف از این مقاله، مرور مفهومی و تحلیلی تابآوری سازمانی در بیمارستانها، شناسایی ابعاد و عوامل مؤثر، و بررسی چارچوبها و تجارب جهانی است.
روششناسی: این مطالعه به روش مرور روایتی (Narrative Review) انجام شد. جستجوی منابع در پایگاههای علمی PubMed، Scopus، Google Scholar، SID و Magiran در بازه زمانی ۲۰۱۰ تا ۲۰۲۴ صورت گرفت. کلیدواژههایی چون "تابآوری سازمانی"، "مدیریت بحران"، "بیمارستان" و معادلهای انگلیسی آنها استفاده شد. پس از غربالگری اولیه، ۴۵ منبع معتبر انتخاب و تحلیل مفهومی بر آنها انجام شد.
یافتهها: تحلیل مطالعات نشان داد که تابآوری سازمانی در بیمارستانها یک سازه چندبعدی است که ابعادی مانند رهبری و حکمرانی انعطافپذیر، منابع انسانی آموزشدیده، زیرساختهای فناورانه، ساختار سازمانی چابک، فرهنگ یادگیرنده، و همکاری بینسازمانی را شامل میشود. همچنین مدلهایی نظیر Hospital Safety Index (WHO) و چارچوبهای مبتنی بر ظرفیت تطبیقی بهعنوان ابزارهای ارزیابی تابآوری شناخته شدهاند. تجربیات بینالمللی (مانند ژاپن، ایتالیا و ایران در بحران کرونا) بر نقش کلیدی مدیریت انعطافپذیر، فناوری، و شبکهسازی سازمانی تأکید دارند.
نتیجهگیری: افزایش تابآوری سازمانی در بیمارستانها مستلزم طراحی استراتژیهایی مبتنی بر آموزش، فناوری، سیاستگذاری پیشنگر و بهرهگیری از الگوهای موفق جهانی است. پیشنهاد میشود چارچوب بومی تابآوری بیمارستانی در ایران باتوجه به زمینههای فرهنگی، اقتصادی و ساختاری کشور تدوین شود.
شمارهی مقاله: 22
نوع مطالعه:
پژوهشي |
موضوع مقاله:
تخصصي دریافت: 1404/6/9 | پذیرش: 1404/7/2 | انتشار: 1404/7/7