زمینه و هدف: خیرخواهی و انسان‌دوستی به کمک‌های فردی برای خیر عمومی، تسکین درد و رنج و ارتقای کیفیت زندگی مردم اشاره دارد. خیّرین در تأمین مالی، تولید منابع و ارائه خدمات سلامت مشارکت دارند. این مطالعه با هدف تبیین نحوه مشارکت خیّرین در تولید منابع نظام سلامت ایران و عوامل مؤثر بر آن انجام شد.
روش‌شناسی: این پژوهش کیفی با استفاده از مصاحبه نیمه ساختاریافته و تحلیل اسناد در سال ۱۳۹۷ انجام شد. مصاحبه‌ها‌ی نیمه ساختار یافته با ۳۸ نفر از خیّرین سلامت و ۲۶ نفر از سیاست‌گذاران، مدیران و کارشناسان حوزه معاونت اجتماعی وزارت بهداشت و دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور به‌صورت هدفمند و به روش گلوله برفی تا مرحله اشباع انجام شد. داده‌ها با استفاده از روش تحلیل موضوعی تحلیل شدند.
یافته‌ها: خیّرین سلامت در تأمین منابع سرمایه‌ای، جاری و انسانی نظام سلامت ایران مشارکت دارند. تأمین منابع سرمایه‌ای شامل وقف و اهدای املاک و مستغلات، ساخت، توسعه و بهره‌برداری از پروژه‌های عمرانی و تأمین تجهیزات سرمایه‌ای است. تأمین منابع جاری شامل تعمیر و بازسازی مراکز بهداشتی و درمانی و تأمین دارو و ملزومات مصرفی است. هم‌چنین، خیّرین به‌صورت مشارکت نیروهای داوطلب سلامت و به‌کارگیری کارکنان در مراکز درمانی خیریه در تأمین منابع انسانی نظام سلامت کشور مشارکت دارند. عوامل اقتصادی، مدیریتی، قانونی، رفتاری، اخلاقی، محیطی و فناوری بر مشارکت خیّرین در تولید منابع نظام سلامت ایران تأثیر می‌گذارند.
نتیجه‌گیری: خیّرین مشارکت گسترده‌ای در توسعه منابع نظام سلامت ایران دارند. عوامل متعددی در داخل و خارج نظام سلامت بر مشارکت خیّرین سلامت اثر می‌گذارد. سیاست‌گذاران و مدیران سلامت با ارتقای آگاهی خیّرین، تشویق و حمایت از آن‌ها باید منابع آن‌ها را به سمت اولویت‌های نظام سلامت هدایت کنند.
