چکیده
زمینه و هدف: طوفان گردوغبار یک رویداد طبیعی است که درمناطق خشک و نیمه خشک شکل می گیرد و پیامدهای نامطلوب بسیاری را به همراه دارد. باتوجه به افزایش تعداد و دوره های این پدیده درسالهای گذشته و اثرات آنها برمحیط زیست و سلامت انسانها، مقاله حاضر باهدف تحلیلی پیرامون ریزگردها وطوفان های گردوغباری در ایران، بررسی منشا داخلی و خارجی آن با استفاده از تصاویر ماهواره ای و روشهای کنترل آن پرداخته است.
روش کار: مطالعه حاضر، مقاله مروری می باشد و با جستجوی کلماتی مانند ریزگردها، گردوغبار، آلودگی هوا، اثرات آلودگی هوا بر انسان، اثرات آلودگی هوا بر اقتصاد، اثرات آلودگی هوا بر محیط زیست درپایگاه های اطلاعاتی Google scholar, Magiran , SID, Iranmedex , sciencedirect تدوین شده است، ازمجموع مقالات موجود دراین پایگاه ها، مقالات مرتبط با طوفان های گردوغبار در ایران مورد استفاده قرار گرفت. همچنین تصاویر حاضر در این مطالعه ازماهواره ی MODIS گرفته شده است.
یافته ها: خشکسالی های اخیر، تغییرات اقلیمی و پدیده گرمایش جهانی درمنطقه به عنوان مهم ترین عامل طبیعی پدیده گردوغبار بوده و برخی عوامل دیگرازقبیل خشکاندن تالاب های منطقه ونابودی آنها، درصد پایین پوشش گیاهی دربرخی مناطق مستعدگردو غبار، ساخت سدهای بزرگ توسط کشور ترکیه، توسعه ناپایدار ناشی ازمسئله جنگ و ویرانی های منطقه خلیج فارس، برشدت و وسعت پدیده گرد و غبارافزوده و باعث گسترش آن براکثرمناطق ایران گردیده است.
نتیجه گیری:کنترل این پدیده نیاز به تلاش بیشتر و هماهنگی بین منطقه ای باکشورهای همسایه را داشته و همکاری کلیه دستگاه های اجرایی را می طلبد.
